انواع و اقسام شرکت تجاری

انواع و اقسام شرکت های تجاری

در این مطلب به انواع و اقسام شرکت های تجاری پرداخته ایم.

به لحاظ کلی شرکت­های تجاری را می­توان به چهار دسته تقسیم نمود:

۱) شرکت­های اشخاص؛ ۲) شرکت­های سرمایه؛ ۳) شرکت­های مختلط؛ ۴) شرکت­های دولتی که ذیلاً به توضیح هر یک از این موارد خواهیم پرداخت.

تعریف شرکت­ از نوع اشخاص

شرکت­های اشخاص شرکت هایی هستند که شخصیت شریک در این گونه شرکت­ها اهمیت بسیار داشته و اعتبار شرکت بستگی به اعتبار شرکا دارد و سرمایه شرکت نقش عمده را ندارد، مانند شرکت­های تضامنی و نسبی که شرکا در نتیجه آشنایی و روابط نزدیک و اعتمادی که با یکدیگر دارند اقدام به تشکیل شرکت می ­نمایند.

 در شرکت­های اشخاص، نه تنها سرمایه­ ای که شرکا در شرکت می­گذارند جوابگوی تعهدات شرکت است بلکه از دارایی شخصی خود نیز ضامن تعهدات شرکت می ­باشند. از این لحاظ، شرکا نمی ­توانند آزادانه سهم الشرکه خود را به دیگران واگذار نمایند، بدون جلب رضایت سایر شرکا شریک تضامنی نمی­تواند سهم الشرکه خود را به دیگری واگذار کند و چه بسا که خروج یک شریک باعث انحلال شرکت می ­گردد.

اصولاً در شرکت­های اشخاص، سهم الشرکه در حال حیات یا پس از فوت قابل انتقال نیست مگر با رضایت سایر شرکا.

شرکت­های سرمایه

در شرکت­های سرمایه، مانند تشکیل شرکت­های سهامی و شرکت­های با مسئولیت محدود بر خلاف شرکت­های اشخاص، شخصیت شرکا اهمیتی ندارد و شرکا فقط تا میزان سرمایه­ای که در شرکت گذاشته­اند، مسئول تعهدات و فروش شرک می ­باشند. چنانچه فروض و بدهی­های شرکت از دارایی و سرمایه آن بیشتر باشد، طلبکاران حق رجوع به شرکا را ندارند. علاوه بر آن شرکا، اختیار دارند سهم الشرکه خود را به دیگران واگذار کنند و نیازی به رضایت دیگر شرکا در این خصوص نمی ­باشد. بنابراین عامل مهم در شرکت­های سرمایه، سرمایه ایست که شرکا در شرکت گذاشته ­اند.  شخصیت شریک اصولاً تأثیری در اعتبار شرکت ندارد.

در شرکت­های سرمایه پس از فوت، ورشکستگی و یا ممنوعیت قانونی و قضایی سهامدار، شرکت همچنان به حیات خود ادامه می­دهد.

شرکت­های مختلط

شرکت­های مختلط عبارتند از شرکت­هایی که از دو دسته شریک تشکیل می­شوند؛ دسته اول شرکایی که مسئولیت نامحدود دارند.

 دسته دوم شرکایی که مسئولیت محدود دارند. مانند شرکت­های مختلط غیرسهامی و شرکت­های مختلط سهامی. این نوع شرکت­ها ترکیبی هستند از شرکت­های سرمایه و شرکت­های اشخاص که در آن شرکای ضامن، کار و صنعت و لیاقت و استعداد خود را در شرکت می­گذارند و به طور نامحدود مسئولیت اعمال خود را قبول می­کنند و عده دیگر برای استفاده از خدمات شرکای ضامن سرمایه لازم را در اختیار آنها قرار می­دهند بدون اینکه در اداره شرکت مسئولیتی داشته باشند و بیش از آن چیزی که در شرکت گذاشته­اند تعهدی قبول نمی­کنند این نوع شرکت­ها شرکت های کار و سرمایه هستند.
در صورتیکه نیاز به ثبت تغییرات شرکت خود را دارید بهتر است به این لینک مراجعه فرمایید.

شرکت­های دولتی چه نوع شرکتی می باشند؟

نوع خاصی از شرکت­های تجاری که نه جزء شرکت­های سرمایه و نه جزء شرکت­های اشخاص محسوب می­شوند شرکت­های دولتی هستند، شرکت­های دولتی از انواع شرکت­های تجاری محسوب می­شوند ولی تأسیس، اداره، انحلال و نظارت بر فعالیت­های آنها تابع قواعد خاصی بوده که در قوانین پیش بینی شده است.

ماده ۳۰۰ لایحه اصلاحی قانون تجارت، شرکت­های دولتی را تابع قوانین تأسیس و اساسنامه خود دانسته و در مواردی که در اساسنامه شرکت­های دولتی قید نشده تابع قانون تجارت دانسته است.

طبق ماده ۴ قانون محاسبات عمومی کشور؛ شرکت دولتی، واحد سازمانی مشخصی است که با اجازه قانونی، به صورت شرکت ایجاد می­شود. یا به حکم قانون و یا دادگاه صالح، ملی شده یا مصادره گردیده و به عنوان شرکت دولتی شناخته شده باشد. بیش از ۵۰% سرمایه آن متعلق به دولت می­باشد، هر شرکت تجاری که از طریق سرمایه گذاری شرکت­های دولتی ایجاد شود، مادام که بیش از ۵۰% سهام آن متعلق به شرکت دولتی است، شرکت دولتی تلقی می­شود.

برخی از شرکت­های بزرگ دولتی که در ایران وجود دارند عبارتند از: شرکت ملی نفت ایران، شرکت ملی گاز ایران، شرکت ملی فولاد ایران، شرکت سهامی آلومینیوم ایران، شرکت هواپیمایی ج.ا. ایران و ... .

اقسام شرکت­های تجاری کدامند؟

طبق ماده ۲۰ قانون تجارت، شرکت­های تجارتی بر هفت قسم است:

۱) شرکت سهامی که شامل شرکت سهامی خاص و شرکت های سهامی عام می باشد؛

۲) شرکت با مسئولیت محدود؛

۳) شرکت تضامنی؛

۴) شرکت مختلط غیرسهامی؛

۵) شرکت مختلط سهامی؛

۶) شرکت نسبی؛

۷) شرکت تعاونی تولید و مصرف.

در فصول بعد به مقررات مربوط به هر یک از این شرکت­ها خواهیم پرداخت.

شخصیت حقوقی شرکت­ها

شرکت­های تجاری از یک ویژگی مهم برخوردارند. داشتن «شخصیت حقوقی» است. در حالی که شرکت­های مدنی، شخصیت حقوقی ندارند. قانون تجارت ایران، برای شرکت­های تجاری، شخصیت حقوقی قائل شده است (ماده ۵۸۳).

دارا بودن شخصیت حقوقی به این معناست که شرکت صلاحیت داشتن حقوق و تکالیف و نیز صلاحیت اجرای آنها را دارد.[1]

شخصیت حقوقی، ویژگی مشترک کلیه شرکت­های تجاری است؛ حتی شرکت­هایی که به ثبت نرسیده­اند و مطابق قانون تجارت تشکیل نشده­اند، بلکه در عمل موجودند (ماده ۲۲۰ ق.ت). اما قانون گذار ایران مشخص ننموده است.

 شخصیت حقوقی شرکت از چه زمانی ایجاد می شود

 شخصیت حقوقی شرکت از چه زمانی ایجاد می شود. برعکس قانون گذار ما در ماده ۵۸۴ برای تشکیلات غیر تجاری، تاریخ دقیق ایجاد شخصیت حقوقی را معین کرده است که از تاریخ ثبت در دفتر مخصوص وزارت دادگستری است.

مؤسسات و تشکیلات دولتی و شهری نیز به محض ایجاد و بدون احتیاج به ثبت، دارای شخصیت حقوقی می ­شوند. (ماده ۵۸۷ ق.ت)؛ پس به طور مسلم، شرکت­های تجاری همانند مؤسسات و تشکیلات دولتی برای آنکه شخصیت حقوقی پیدا کنند نیاز به ثبت ندارند؛ اما از چه تاریخی دارای شخصیت حقوقی می­شوند؟

پاسخ به این سؤال آسان است و آن این است که در حقوق ایران، شرکت از تاریخی دارای شخصیت حقوقی خواهد بود. که ایجاد و به عبارت قانون گذار «تشکیل» شده باشد. اما پاسخ به اینکه شرکت از چه تاریخی تشکیل می ­شود. در مورد شرکت­های مختلف یکسان نیست و هر شرکتی تابع قواعد خود است.

قبل از تأسیس و ثبت هر شرکت مؤسسین و سهامداران شرکت باید در خصوص تعیین موارد مهمی مثل تعیین موضوع، تابعیت و اقامتگاه قانونی، سرمایه شرکت، مدیران و دارندگان حق امضا و ... باید تصمیم گیری نمایند زیرا تعیین ای موارد اساس کار شرکت بوده و اصولاً بدون تصمیم گیری و تعیین این موارد امکان تأسیس و ثبت هیچ شرکتی وجود ندارد لذا ذیلاً به شرح هر یک از این موارد می­پردازیم.

در صوریتکه نیاز به مشاوره رایگان دارید. به شماره 09189414281 تماس حاصل فرمایید. کارشناس تک نیک ثبت شما را راهنمایی خواهد کرد.